باغ ارم
در شیراز مکان‌های دیدنی زیادی وجود دارد. این شهر همواره مورد توجه توریستان و مسافران بوده است. از جذابیت‌های این شهر باغ‌ها و بوستان‌های سرسبز آن است. از باغ دلگشا تا باغ ارم شیراز، جز باغ‌های دیدنی و جذاب شیراز هستند. جذاب‌ترین باغ این شهر، باغ ارم شیراز است. تاریخچه این باغ دقیقا مشخص نیست؛ اما گفته می‌شود که این باغ در دوران سلجوقیان و آل‌ا‌‌ینجو وجود داشته است و کریم خان زند نیز یک بار آن را مرمت کرده است.
در اواخر دوران زندیه، این باغ در اختیار خان‌های ایل قشقایی قرار گرفت و بنای اصلی آن در این دوران ساخته شد. در همین دوران محمد حسن خان که از معماران معروف شیراز بود؛ ساختمان داخلی باغ را بر اساس بنای اصلی آن طراحی کرده و ساخت. این باغ یکی از املاک اقوام شیرازی بوده است که در دوران پهلوی مصادره شده و بعد از آن به دانشگاه شیراز واگذار شد. هم‌اکنون دانشگاه شیراز از آن به‌عنوان باغ گیاه‌شناسی استفاده می‌کند.
تاریخچه باغ ارم شیراز
نکته جالب توجه در رابطه با قدمت باغ ارم شیراز، عدم دستیابی به داده‌های دقیق نسبت به تاریخ ساخت آن است! در واقع همچنان افراد نتوانسته‌اند بازه زمانی مشخصی را برای این باغ تعریف کنند. چه بسا بنیان گذار این مجموعه هم همچنان ناشناخته است! با این حال قدیمی‌ترین اطلاعات موجود نسبت به وجود این باغ در دوره‌های گذشته، مربوط به سفرنامه‌های قرن دهم و یازدهم هجری است. همچنین از دوران صفوی، جهانگردان داده‌هایی به جای گذاشته‌اند که نشان از سرسبزی و شکوه این باغ دارد.
از طرفی اگر بخواهیم تاریخی‌ترین داده‌ها را مورد بررسی قرار دهیم، باید به وجود این باغ در دوران سلجوقیان و آل اینجو اشاره کرد؛ که بعدها کریم‌‌خان زند در دوران سلطنت خود، اقدام به مرمت و آبادسازی این باغ نمود. بنای اصلی این باغ توسط فتحعلی شاه قاجار ساخته شد. بعدها حاج نصیرالملک شیرازی این باغ را خریداری کرده و با توجه به بنای اصلی باغ، اقدام به ساخت عمارتی باشکوه نمود. ناگفته نماند که خانه و مسجد نصیرالملک هم از حاج نصیرالملک شیرازی به جای مانده است.
از جمله فاکتورهای مهم دیگری که می‌توان نسبت به باغ ارم مطرح نمود، قرارگیری آن در فهرست آثار ملی است. به طوری که در سال 1390 خورشیدی، یونسکو این باغ را در فهرست میراث جهانی قرار داده است. به همین دلیل علاوه بر طبیعت منحصربه‌فرد، به لحاظ قرارگیری در میان انواع آثار ملی هم مورد توجه قرار می‌گیرد.
معماری باغ ارم شیراز
باغ ارم دارای مساحت 110 هزار مترمربع در یک فضای مستطیل شکل بوده که در روند درخت‌کاری و ایجاد باغچه در این باغ، توجه ویژه‌ای صورت گرفته است. از طرفی یکی از پارامترهای جذابیت این باغ، مربوط به عمارتی می‌شود که با سبک خاصی از معماری اجرا شده و به عنوان نمونه‌ای از شاهکارهای دوره قاجار مورد معرفی قرار می‌گیرد.
به لحاظ معماری باید گفت پلان باغ ارم بر اساس اصول و سنت دیرینه معماری ایرانی ساخته شده که به همین دلیل اشکال موزون و متجانس و خطوط صاف، به طور گسترده در این پلان دیده می‌شود. با این حال امروزه بخشی از معماری این باغ در سبک‌های ژاپنی و به طور کلی سبک‌های غیرایرانی مشاهده می‌شود!
دلیل این موضوع هم طبیعتا بازسازی‌های ظاهری بوده که در دوره‌های مختلف حاصل شده است. همچنین باید افزود که اعمال برخی تغییرات روی کرت‌بندی کلی باغ، سبب شده تا ساختار هندسی این بنا تا حدی تغییر پیدا کند و تحت تاثیر سبک‌های تازه‌تری باشد.
پلان باغ ارم شیراز
این باغ در یک زمین مستطیلی شکل 110 هزار متری ساخته شده است. درهای این باغ در ابعاد بزرگ به سمت شمال و بلوار ارم قرار دارند و ضلح کوچک آن به سمت غرب و بلوار جام جم واقع شده است. این دو ضلع در گذشته با دیوارهای گلی احاطه شده بودند که امروزه با دیوارهای کوتاه و نرده جایگزین شده‌اند. طرف دیگر با خانه‌های مسکونی و باغ‌های دیگر قرار دارد.
در باغ ارم از شرق به سمت غرب شیب دارد و عمارت اصلی آن روی یک بلندی ساخته شده است. شیب زمین با راه‌آب‌ها و پله‌هایی که اختلاف ارتفاع دارند؛ پوشانده شده است. این ترکیب زیبایی باغ را دو چندان کرده است. در ورودی باغ هم یک سردر وجود دارد که جز دیدنی‌ها و جاذبه‌های تاریخی باغ است.
پلان این باغ براساس اصول و سنت دیرینه معماری ایرانی بنا شده است و در آن شاهد اشکال موزون و خطوط صاف هستید. اما بعدها قسمتی از این باغ با سبک‌های غیرایرانی مانند ژاپنی طراحی شد. از طرفی در طول ایام، ساختار باغ کمی تغییر کرد و ساختار هندسی آن دچار تحولاتی شد. عمارت باغ ارم در بالای شیب باغ قرار دارد. این عمارت سه طبقه و دو ستون باشکوه دارد که ساختمان آن با الهام از تخت‌جمشید ساخته شده است. طاق‌های دایره‌ای این عمارت از زیبایی‌های آن است.
در طراحی اولیه این باغ از اصول باغ‌سازی ایرانی مانند ترکیبات ساده و موزون، نظام محض و خطوط عمودی و مستقیم استفاده شده است. هرچند طراحی پلان باغ کاملا یکدست نیست و طراحی بخش‌های شمالی و شمال غربی باغ متفاوت است. این طراحی نامنظم باعث شد که این باغ از یک باغ ایرانی تغییر شکل بدهد.
عمارت این باغ از شاخص‌ترین عمارت‌های دوران قاجار است که نقاشی‌ها، کاشی‌کاری‌ها، گچ‌بری و حجاری‌های منحصربه‌فردی دارد. معماری این عمارت رنگ و بویی از معماری دوران زندیه و صفویه دارد.
کافه باغ ارم شیراز
خیابان ارم یکی از خیابان‌های زیبا و شلوغ شیراز است که کافه‌های زیادی در آن قرار دارند. یکی از بهترین این کافه‌ها در داخل محوطه این باغ واقع شده است. شما می‌توانید ضمن بازدید از باغ ارم به این کافه هم سر زده و از نوشیدنی‌ها یا دسرها و میان‌وعده‌های آن سفارش دهید.
منوی کافی شاپ باغ ارم
این قیمت ها مربوط به 20 ، تیر ، 1403 است و پیج کافی شاپ cafeeramshiraz می باشد.
اسپرسو دوبل: 58 هزار تومان
اسپرسو تک : 48 هزار تومان
قهوه فرانسه : 55 هزار تومان
قهوه ترک : 55 هزار تومان
قهوه موکا : 74 هزار تومان
هات چاکلت : 78 هزار تومان
کاپوچینو : 75 هزار تومان
لاته : 78 هزار تومان
ماکیاتو : 95 هزار تومان
وایت چاکلت : 78 هزار تومان
آفوگاتو : 65 هزار تومان
شیر نسکافه : 65 هزار تومان
شیر شکلات : 65 هزار تومان
آمریکانو : 64 هزار تومان
پینک چاکلت : 78 هزار تومان
آب انار : 68 هزار تومان
لیموناد : 78 هزار تومان
موهیتو : 88 هزار تومان
آب طالبی : 48 هزار تومان
آب پرتقال : 68 هزار تومان
آب هویج : 40 هزار تومان
آب هندوانه : 45 هزارتومان
آب البالو : 68 هزار تومان
کیک شکلاتی : 80 هزار تومان
کیک بستنی : 128 هزار تومان
کیک وانیل : 80 هزار تومان
باقلوا : 80 هزار تومان
شیر موز پسته : 85 هزار تومان
شیر موز : 65 هزار تومان
پاپ کرن : 30 هزار تومان
ذرت مکزیکی : 75 هزار تومان
چای ساده : 45 هزار تومان
چای کرک : 65 هزار تومان
چای بهار نارنج : 50 هزار تومان
چای دارچین : 50 هزار تومان
چای هل : 50 هزار تومان
چای زعفران : 50 هزار تومان
چای ماسالا : 78 هزار تومان
شیر چای : 60 هزار تومان
شیک توت فرنگی : 88 هزار تومان
شیک طالبی : 88 هزار تومان
شیک نوتلا : 98 هزار تومان
شیک شکلات : 88 هزار تومان
شیک انبه : 88 هزار تومان
شیک موز : 88 هزار تومان
آیس لاته : 88 هزار تومان
هانی کافی : 120 هزار تومان
بلو اوشن : 115 هزار تومان
کرشمه ارم : 115 هزار تومان
هاوایی : 130 هزار تومان
رد فارست : 125 هزار تومان
گرین گاردن : 125 هزار تومان
پارادایس : 135 هزار تومان
بوتانیک ارم : 130 هزار تومان
بستنی سنتی : 30 هزار تومان
بستنی قیفی : 40 هزار تومان
بستنی اسکوپی : 45 هزار تومان
آب انار بستنی : 80 هزار تومان
آب طالبی بستنی : 55 هزار تومان
آب هویج بستنی : 45 هزار تومان
شیر موز بستنی : 75 هزار تومان
فالوده شیرازی : 30 هزار تومان
فالوده بستنی : 30 هزار تومان
کافه گلاسه : 120 هزار تومان
شکلات گلاسه :120 هزار تومان
آیس موکا : 84 هزار تومان
آیس کافی : 95 هزار تومان
آیس امریکانو : 64 هزار تومان
آیس اسپرسو : 50 هزار تومان
بهترین فصل برای بازدید از باغ ارم
با توجه به اینکه شیراز یکی از شهرهای واقع در بخش جنوبی کشور است، طبیعتا انتظار می‌رود دارای شرایط آب‌وهوایی نسبتا گرمی باشد. با این حال، فصول پاییز و زمستان به عنوان گزینه‌های محبوب برای گشت‌وگذار در شیراز به شمار می‌روند. باغ ارم شیراز هم در این فصل‌ها جذابیت‌های بیشتری پیدا کرده و شرایط را برای بازدید بدون نگرانی از بابت گرما فراهم می‌آورد.
در این بین یکی از بهترین بازه‌های زمانی برای سفر به شیراز و تجربه بهشت در زمین، اردیبهشت ماه است. در این ماه گل‌ها و گیاهان، طراوت و سرسبزی را به شهر هدیه می‌دهند و از طرفی شرایط مساعد آب‌وهوایی برای بازدیدها تعریف می‌شود. به همین دلیل اغلب افراد فصل بهار را به عنوان بهترین زمان برای سفر به شیراز انتخاب می‌کنند.
با این وجود باغ ارم شیراز در پاییز هم حال‌وهوای شاعرانه خود را حفظ می‌کند. از این رو با در نظر داشتن شرایط زمانی خود و فصل مطلوب در شیراز، می‌توانید در بازه‌های زمانی مطرح، تجربه به مراتب جذاب‌تری را کسب کنید.
باغ ارم شیراز در پاییز
این باغ از بهترین مکان‌هایی است که می‌توانید در پاییز از آن بازدید کنید. پوشش گیاهی این باغ در پاییز جلوه زیبا و جذابی دارد. درختان بلند این باغ در پاییز جلوه هزار رنگ زیبایی به خود می‌گیرند. تنوع گیاهی این باغ به‌اندازه زیادی است که دانشگاه شیراز از آن به‌عنوان نمایشگاه گل و گیاه استفاده می‌کند. ترکیب پاییز با استخر بزرگ وسط باغ، جلوه زیبایی دارد.
باغ ارم شیراز در زمستان
باغ ارم در زمستان بخش زیادی از پوشش گیاهی خود را از دست می‌دهد. هرچند برخی از درختان این باغ در زمستان هم سبز می‌مانند. در زمستان شما هنوز می‌توانید از بخش‌های مختلف این باغ دیدن کنید. عمارت باغ، کتیبه‌های باغ ارم، گذرگاه باغ، اندرونی عمارت، موزه سنگ و گوهر دریایی از بخش‌های دیدنی باغ هستند. در زمستان که دیگر نمی‌توانید از پوشش گیاهی این باغ لذت ببرید؛ بازدید از این بخش‌ها را به شما توصیه می‌کنیم.
قیمت بلیط باغ ارم شیراز 1401 و ساعات بازدید
از جمله سوالاتی که اغلب افراد را در طول سفر به شیراز و بازدید از جاذبه‌های مختلف درگیر خود می‌کند، پارامترهای مربوط به هزینه ورودی به اماکن مختلف و ساعات بازدید است! این فاکتور در رابطه با باغ ارم شیراز، شامل 30 هزار تومان قیمت بلیت ورودی بوده که برای دانشجویان دانشگاه شیراز تعریف نمی‌شود.
در خصوص ساعات بازدید باغ ارم شیراز هم باید به بازه زمانی توجه داشت. به طوری که دو ماه اول سال، به دلیل افزایش تعداد بازدیدکنندگان و به طور کلی مسافران، از ساعت 8 صبح تا 8 شب، امکان بازدید فراهم آورده شده؛ در حالی که اگر در روزهای دیگر سال به این مکان مراجعه کنید، صبح‌ها از ساعت 8 تا 13 و بعد از ظهرها از 14.30 تا 5 عصر می‌توانید بازدید داشته باشید.
همچنین توجه کنید که برخی از ایام تعطیلات، شامل عزاداری‌ها، سبب تعطیلی این باغ شده و در این روزها امکان بازدید وجود ندارد. تاسوعا و عاشورا، 21 رمضان شهادت امام علی، رحلت پیامبر در 28 صفر، روز رحلت امام خمینی در 14 خرداد و 25 شوال شهادت امام جعفر صادق، از جمله روزهایی هستند که باغ ارم تعطیل است.
بخش‌های مختلف باغ ارم شیراز
باغ ارم از بخش‌های متنوعی ساخته شده و صرفا یک باغ با محیط سرسبز نیست! بلکه این باغ به لحاظ ساختار معماری و برخورداری از بخش‌های مختلف، به طور جدی مورد توجه علاقه‌مندان به شیراز و جاذبه‌های دیدنی آن قرار می‌گیرد. از این رو در ادامه هر یک از بخش‌های جذاب این باغ به طور کلی مورد معرفی قرار گرفته شده است:
گیاهان باغ ارم شیراز
از جمله جذاب‌ترین بخش‌های مطرح در باغ ارم شیراز، گیاهان متنوعی بوده که در دسته‌های مختلفی در بخش‌های متفاوت این باغ کاشته شده‌اند. درختان غير مثمر و درختان مثمر، بارزترین تقسیم‌بندی است که برای طبیعت این باغ زیبا تعریف شده.
سرو ناز، كاج، بيد مجنون، ارغوان، اكاليپتوس، سياه بيد، بيد مشك، زبان گنجشك، سپيدار و افرا، نمونه‌هایی از گیاهان غیرمثمر باغ ارم هستند. در مقابل خرمالو، انار، سيب گلابی، ازگيل، نارنج، گردو، زرد آلو، بادام و به، درختان مثمر این باغ را تشکیل می‌دهند.
علاوه بر این‌ها، باغ ارم به داشتن گل‌های فوق‌العاده زیبا هم شهرت دارد. در واقع در این باغ درختچه‌های زينتی با گل و یا برگ‌های زیبا، گل‌های يک ساله مقاوم به سرما، گل‌های يک ساله حساس به سرما، گل‌های پيازدار و بوته‌های دائمی متنوعی وجود دارد.
این گل و گیاهان به واسطه تنوع و نحوه قرارگیری در کنار هم، جذابیت باغ مذکور را چند برابر کرده‌اند. به همین دلیل طبیعت زیبا و سرسبزی برای باغ ارم تعریف می‌شود.
عمارت باغ ارم شیراز
عمارت اصلی باغ ارم در قسمت بلندی شیب این باغ قرار گرفته و در 3 طبقه ساخته شده است. نکته جالب در رابطه با معماری این عمارت، به کارگیری ستون‌های باشکوه با الهام از ستون‌های تخت جمشید است. از طرفی طاق‌های دایره‌ای موجود در این بنا هم عاملی برای معرفی آن بوده است. این عمارت به عنوان یکی از شاخص‌ترین سازه‌های معماری در دوره قاجار، نقاشی‌ها، گچ‌بری‌ها، حجاری و کاشی‌کاری‌های منحصربه‌فردی را در خود جای داده است. البته باید گفت این عمارت با الهام از سبک معماری دوران زند و صفوی ساخته شده است.
حوض باغ ارم شیراز
در داخل حیاط این باغ سرسبز و زیبا، حوض آبی وجود دارد که به لحاظ معماری سبب چند برابر شدن زیبایی آن بوده است. در واقع درجلوی ساختمان یا همان عمارت اصلی باغ ارم، در سمت مشرق حوض وسیعی قرار گرفته. به کارگیری حوض در این معماری، در راستای افزایش شکوه آن و تناسب بیشتر صورت گرفته. حس خوب قدم زدن کنار این حوض با آب پاک و زلالی که دارد، سبب علاقه شدید بازدیدکنندگان نسبت به این سبک معماری شده. از این رو توصیه می‌شود صبح را به عنوان بهترین زمان برای بازدید انتخاب کنید. چرا که تلالو نور در آب سبب نوازش چشم شده و اوقات خوشی را برای شما رقم می‌زند.
آثار باستانی باغ ارم شیراز
در باغ ارم شیراز می‌توان آثار باستانی ارزشمندی را مورد معرفی قرار داد که اغلب به عنوان اشیای تزیینی در داخل عمارت قرار دارند. نقاشی‌های باشکوه و ارزشمند از دوره‌های گذشته، نمونه‌های بارزی از آثار تاریخی در این باغ هستند. در این عمارت یک تابلو زیبای هنری درست در پیشانی بنا قرار گرفته که صحنه‌هایی از شاهنامه را به تصویر می‌کشد.
از طرفی همانطور که پیش‌تر گفته شد، ستون‌های این بنای زیبا با الهام از ستون‌های تخت جمشید ساخته شده‌اند و گویای هنر و معماری کهن ایرانی هستند. در حالت کلی باید گفت باغ ارم و عمارت اصلی آن، به درهای چوبی نفیس و منبت کاری‌های روی آن، نقاشی‌های رنگ روغن، پنجره‌های آهنی مشبک، ازاره سنگی بنا، مقرنس‌ها، گچ‌بری و کاشی‌کاری‌های منحصربه‌فرد نما، پیشانی عمارت و ستون‌های سنگی مذکور، شهرت دارد.
کتیبه‌های باغ ارم
از دیگر فاکتورهای مطرح در خصوص بخش‌های مختلف باغ ارم، باید به کتیبه‌هایی اشاره کرد که در سرتاسر باغ نصب شده است. لازم به ذکر است که اکثر این کتیبه‌ها در زمان نصیرالملک نصب شده و دارای محتواهای متفاوتی هستند. به گونه‌ای که برخی از آن‌ها با خط نسخ حکاکی شدند و برخی تصاویر سربازان هخامنشی را به تصویر می‌کشند. همچنین باید افزود که کتیبه کاشی‌کاری معرق نیز در این بنا مشاهده می‌شود.
توجه داشته باشید که این باغ زیبا در دوره‌های مختلفی بازسازی و مرمت شده و طی این مرمت‌ها، نسبت به نسخه اولیه خود تفاوت‌های بارزی پیدا کرده است. به عنوان مثال دیوارهای گلی آن از بین رفته و هم‌اکنون دیوار کوتاه سنگی نرده‌های فلزی جایگزین شده.
در هر حال باغ ارم به لحاظ قسمت مربوط به باغچه‌ها و مسیرهایی که در خود دارد، دارای بخش‌های متنوعی بوده که هر یک جذابیت انحصاری خود را برای عرضه به بازدیدکنندگان دارند. این باغ شرایط مطلوبی را برای سپری کردن اوقات خوش و آرامش‌بخش فراهم می‌آورد. به همین دلیل یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های مورد توجه مسافران ایرانی و توریست‌های خارجی بوده است.
صاحب باغ ارم شیراز
در خصوص صاحب باغ ارم شیراز، باید گفت در حال حاضر این باغ در اختیار دانشگاه شیراز قرار دارد. به طوری که باغ گیاه‌شناسی ارم به دانشکده کشاورزی واگذار شده و از طرفی هم عمارت باغ در اختیار دانشکده حقوق قرار گرفته است. در واقع باید به این نکته اشاره کرد که باغ ارم شیراز پیش از واگذاری به دانشگاه، از املاک خاندان قوامی شیراز بوده که در دوران پهلوی مصادره شده و سپس به حوزه اختیاری دانشگاه شیراز تبدیل شده است. به همین دلیل اغلب دانشجویان دانشگاه شیراز هستند که در این باغ زیبا رفت‌وآمد دارند. با این حال افراد دیگر هم اجازه ورود دارند و می‌توانند برای بازدید و گشت‌وگذار، سراغ این مجموعه سرسبز، با طبیعت منحصر به فردی که دارد، بروند.
در صورت بازدید از باغ ارم شیراز، می‌توانید در نزدیکی این باغ از جاذبه‌های دیگری چون حافظیه و سعدیه، ارگ کریم خان و حمام وکیل هم دیدن کنید. به طور کلی شیراز شهری تاریخی با اماکن گردشگری و تفریحی متنوعی است که امکان تجربه یک سفر عالی را برای شما به ارمغان می‌آورد. به همین دلیل در بازدید جاذبه‌های تاریخی هم با محدودیت مواجه نخواهید شد.
از این رو می‌توانید از دیگر گزینه‌های گردشگری مانند مجتمع خلیج فارس شیراز، شاهچراغ، آرامگاه عطار، تخت جمشید، نقش رستم، عمارت شاپوری و بازار وکیل هم دیدن کنید. سفر به شیراز و برقراری ارتباط با مردمان خونگرم و مهربان این شهر، می‌تواند گزینه قابل تاملی برای علاقه‌مندان به طبیعت و تاریخ باشد. از این رو حتما بازه زمانی مناسبی را برای سفر خود انتخاب کنید تا آب‌وهوا و محدودیت‌های بازدیدی برای شما مطرح نشود.
سخن پایانی
باغ ارم یکی از جاذبه‌های تاریخی شیراز است که می‌توانید از آن دیدن کنید. این باغ حاوی پوشش گیاهی متنوع گوناگونی است. تنوع گیاهی این باغ به‌اندازه‌ای است که از آن به‌عنوان موزه گیاه‌شناسی و نمایشگاه گل و گیاه نیز استفاده می‌شود. برخی از درختان و گیاهان موجود در این باغ عمر طولانی دارند. همچنین بخش‌های مختلف این باغ شامل عمارت، موزه سنگ ،کافه و … است.
سوالات متداول
باغ ارم توسط چه کسی ساخته شده است؟
هنوز دقیقا مشخص نیست که این باغ اولین بار توسط چه کسی ساخته شد. نام این باغ در چند سفرنامه آورده شده است و می‌توان حدس زد که قدمت آن به قرن دهم و یازدهم هجری می‌رسد.
ساعت بازدید از عمارت چه زمانی است؟
شما همه روزه از ساعت 8 صبح الی 20:30 می‌توانید به این مکان سر بزنید.
آدرس باغ ارم کجاست؟
این باغ در خیابان ارم، نزدیک میدان ارم و در نزدیکی دانشگاه شیراز واقع شد است.
